ارزیابی و شناسایی ترکیب های شیمیایی موجود در مواد استخراجی چوب راش توسط کروماتوگرافی گازی- طیف‏سنجی جرمی

گونه چوبی راش (fagus orientalis) متعلق به تیره درختان خزان‏کننده و پهن­برگ یکی از مهمترین گونه­های چوبی صنعتی در ایران بوده که به طبقه گونه­های چوبی بی­دوام تعلق دارد. به­منظور ارزیابی نقش مواد استخراجی بر دوام اندک این گونه چوبی در برابر قارچ مولد پوسیدگی سفید رنگین‎کمان (trametes versicolor)، استخراج مواد از نمونه­های چوبی با ابعاد 2×2×2 سانتی‏متر توسط ترکیبی از حلال‏های آلی نظیر n- هگزان/اتانول (1:1)، اتانول، کلروفرم، دی­اتیل اتر و آب به روش سوکسله طبق استانداردهای tappi t204 om- 88 و astm 1107- 96 انجام شد. میانگین درصد مواد استخراجی کلروفرمی چوب راش برابر 97/5 درصد تعیین گردید. نتایج حاصل از کاهش وزن نمونه­ها بعد از 14 هفته نشان داد که تاثیر عصاره کلروفرم بر دوام نمونه­ها در برابر قارچ مولد پوسیدگی چوب بیشتر بوده و کاهش وزن نمونه‎ها (38/30 درصد) نسبت به سایر تیمارها بیشتر بود. ترکیب­های فنولی و چربی­دوست موجود در مواد استخراجی کلروفرمی این گونه چوبی در پایان توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی- طیف­سنجی جرمی (gc/ms) شناسایی شدند. 28 ترکیب در مجموع با درصدهای متفاوت در عصاره کلروفرمی چوب راش شناسایی گردید که فراوان‎ترین آنها اسید هگزا دکانوییک، تری متیل سایلیل استر (28/13 درصد)، ترانس-  کاریوفیلن (88/12 درصد)، تری متیل سایلیل 3، 5- دی متوکسی- 4- (تری متیل سایلیل اکسی) بنزوات (69/11 درصد)، ایکوزان (96/6 درصد) و هگزادکان (79/6 درصد) بودند. همچنین از ترکیب­های فنولی (سزکوئی‏ترپن‏ها) با فعالیت ضد قارچی، ضد باکتری و لارو کشی، ترانس-  کاریوفیلن (88/12 درصد)، بتا- سلینن (10/3 درصد)، بتا-  بیسابولن (01/3 درصد)، آلفا-  سلینن (19/2 درصد)، آلفا-  کاریوفیلن (85/1 درصد)، کاریوفیلن اکسید (54/1 درصد)، آلفا- کوپائن (92/0 درصد)، دلتا- کادینن (85/0 درصد)، بتا- المن (77/0 درصد) و ایزواگونول (19/0 درصد) مورد شناسایی قرار گرفتند.